2004 yılında vizyona giren, başrollerinde Fikret Kuşkan, Nejat İşler ve Başak Köklükaya’nın yer aldığı Mustafa Hakkında Her Şey filminin yönetmen koltuğunda Çağan Irmak oturuyor. Film, evli ve bir çocukları olan Mustafa (Fikret Kuşkan) ile Ceren’in (Başak Köklükaya) hayatlarına odaklanıyor. Bu mutlu ailenin(!) hayatı Ceren’in geçirdiği trafik kazası ile altüst olurken, Mustafa hem kendi geçmişiyle hem de aldatılmanın verdiği psikolojiyle savaşmaya başlıyor.

Aldatılma ve Kimlik Bunalımı

Ceren (Başak Köklükaya) ve Mustafa (Fikret Kuşkan)

Aldatılma, yalnızca bir ilişkinin temellerini değil, bireyin kendi kimlik algısını ve özsaygısını da derinden sarsan yıkıcı bir deneyimdir. Mustafa, aldatıldığını öğrendiğinde, yalnızca eşine olan güvenini değil, kendisine ve hayatlarına dair kurduğu bütün dengeyi kaybetmiş olur. ‘‘Hayatımızda eksik olan neydi?’’ sorusu, Mustafa’nın özgüvenine ağır bir darbe indirir çünkü ona göre her şey kusursuzdur: Mutlu bir evlilikleri, başarılı iş hayatları, harika evleri ve büyümüş de küçülmüş çok tatlı bir çocukları vardır. Kendisinin de dile getirdiği gibi adeta ‘‘sitcom ailesi’’ gibi yaşamaktadırlar.

Ceren’in kaza geçirdiği esnada yanında başka bir adamın bulunması, Mustafa’nın duygusal dengesini tamamen bozar. Polis memurunun, ‘‘Anlamadın mı hala? Karının aşığı işte! Cüzdanında fotoğrafı çıkmış! Ne var bunda anlayamayacak?’’ demesi ile gün yüzüne çıkan Fikret’in varlığı, Mustafa’yı hem inkara hem de büyük bir şoka uğratır. Mustafa, aklını kurcalayan bütün soruların cevaplarını bulabilmek için Fikret’i kaçırır.

Öfke Döngüsü ve İnkar

Mustafa, Ceren ile birlikte kaza geçiren Fikret’i (Nejat İşler) hastane odasında ziyaret eder.

Aldatılmanın ardından hissedilen öfke ve intikam arzusu, filmde oldukça güçlü bir şekilde yansıtılmıştır. Mustafa, Fikret’i olan biten her şeyi anlattıktan sonra öldüreceğini söyler ve ona kazmaya başladığı mezarı gösterir. Mustafa’nın öfkesi, yalnızca Ceren’e ve Fikret’e değil, kendi hayatının kontrolünü kaybetmiş olmasına da yöneliktir.

İhanetle başa çıkmadaki en önemli mekanizmalardan biri de inkardır. Mustafa, zaman zaman Fikret’in anlattıklarına inanmaz ve mütemadiyen inkar eder. Aldatılmış olmak Mustafa’yı o kadar sarsar ki Fikret’in Ceren’e tecavüz ettiğine inanmayı tercih eder.

İhanetin Ardındaki Gerçekler

Fikret: Her şey tıkırındaydı, evliliğin kusursuzdu. Sevgi dolu yuvan vardı. Çocuğun en iyi okullara gidiyordu, faturalar ödeniyordu. Tek derdiniz banyonun fayansları yeşil mi olsun, mavi mi? Aynı dandik dizilerdeki gibi.

Film, aldatma konusuna farklı bir perspektiften yaklaşarak, bu tarz travmatik bir olayda tek bir suçlunun olmadığını ve pek çok faktörün bu duruma yol açabileceğini vurgular. Yapılan araştırmalar, kadınların duygusal yakınlık arayışının aldatmaya yol açabileceğini göstermektedir. Ceren’in, Fikret’le olan ilişkisinde Mustafa ile arasındaki duygusal derinliğin zamanla zayıflamasından hareket ettiği yorumunu yapmak mümkündür. Öte yandan, Mustafa’nın baskıcı tavırları, insanlara karşı kibirli ve mesafeli yaklaşımı, bir başka deyişle ‘‘yapaylığı’’ aldatmanın her zaman tek taraflı bir hata olmadığını gözler önüne serer.

Bu bağlamda, Fikret’in ‘‘Kadın da aldatır erkek de. Böyledir işte bu işler, bu kadar da basittir aslında’’ repliği, aldatılma konusundaki karmaşıklığın altını çizmiş olur.

Yıkımdan Kendini Yeniden İnşaya

“Geçmiş, sen nasıl hatırlamak istersen öyledir” (Mustafa ve annesi Mukadder Hanım)

Filmde tüm olan bitene rağmen Mustafa’nın yenilenme sürecini görmek de mümkündür. Bu yenilenme süreci sancılı da olsa gerçekleşmektedir. Mustafa’nın Fikret ile olan hesaplaşması, ona yalnızca kendi acısını ifade etme şansı vermez; aynı zamanda kendi hatalarını, zaaflarını, kırılganlıklarını, annesi ile olan ilişkisini ve abisinin vefatındaki sorumluluğunu kabul etmesine olanak sağlar. Bu yüzleşme, Mustafa’nın öfkesini dönüştürmesi ve oğlu ile hayatını yeniden inşa etmesi için bir başlangıç olur.

Geçmişle Hesaplaşmanın Kaçınılmazlığı

Filmin soundtrack albümünde yer alan Mor ve Ötesi’ne ait “Bir Derdim Var” şarkısı, Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Film Şarkısı” ödülüne layık görülmüştür.

Mustafa Hakkında Her Şey geçmişte sakladığımız, gömdüğümüz, yüzleşmekten kaçındığımız ve unutmak istediğimiz anılarla er ya da geç hesaplaşmamız gerektiğini hatırlatan bir çerçeve sunar. Film, Mustafa’nın hikayesi üzerinden, bireyin kendi hatalarıyla ve travmalarıyla yüzleşmek zorunda kaldığında nasıl değiştiğini ve dönüştüğünü etkileyici bir şekilde anlatır.

Mustafa için bu yüzleşme süreci, eşi Ceren’in ihanetiyle başlar. Ceren’in Fikret ile ilişkisi, bir aldatma hikayesinden çok daha fazlasıdır. Mustafa’nın hayatında uzun süredir görmezden geldiği ve bastırdığı gerçeklerin gün yüzüne çıkmasının başlangıcıdır. İhanet, Mustafa’nın geçmişini sorgulamasına, kendi hatalarını ve eksikliklerini fark etmesine neden olur. Ceren’in ihaneti, bir ilişkinin sonu gibi görünse de aslında Mustafa’nın kendisiyle yüzleşmesine neden olur. Film, bu olayın bir son değil, başlangıç olduğunu vurgulayarak izleyiciyi, geçmişle yüzleşmenin kaçınılmazlığı üzerine düşünmeye sevk eder.

Kaynakça

• Uzunovalı, I., & Özbay, A. (2023). Aldatma ve Sadakatsizlik: Cinsiyet Bağlamında Bir
  Değerlendirme. Turkish Academic Research Review, 8(3), 1073-1091.
• Bayram, S. (2023). İhanet Travmasının Psikodinamikleri ve Terapötik Yaklaşımlar. Türk Eğitim Değerlendirmeleri Dergisi, 4(4), 55-70.
• tr.wikipedia.org/Bir_Derdim_Var