Orta Çağ, Avrupa’da büyük bir sosyal, kültürel ve dini değişim zamanıydı. Bu dönemde cadıların algısı ve toplumdaki rolleri önemli bir dönüşüm geçirdi ve cinsiyet önemli bir rol oynadı. Bu yazıda Feminizm çerçevesinde, Orta Çağ’daki cadı algısının cinsiyet önyargılarından, kavram yanılgılarından ve ataerkil ideolojilerden nasıl etkilendiğine ışık tutuyoruz.

Orta Çağ’da Cadı Algısı 

Orta Çağ’daki “Cadı” terimi, doğaüstü güçlere sahip olduğuna ve bunları başkalarına zarar vermek veya kötülük yapmak için kullandığına inanılan, ağırlıklı olarak kadınlardan oluşan bireyleri ifade ediyordu. Cadıların algısı, kadınları genellikle zayıf, günahkâr ve erkeklere bağlı olarak tasvir eden zamanın dini inançlarından ve sosyal normlarından büyük ölçüde etkilenmiştir. Kadınların kötülüğün cazibesine karşı aşağılık ve duyarlı olduğu algısı, Orta Çağ toplumunda derinden kök salmış ve cadılara hain varlıklar olarak yaygın inancın temelini atmıştır.

Kavram Yanılgılarının Ortaya Çıkarılması

Feminizmin temel unsurlarından biri, toplumsal cinsiyet önyargısının tanınması ve toplum üzerindeki etkisidir. Orta Çağ’daki cadılar söz konusu olduğunda, cinsiyet yanlılığı birçok yönden belirgindi. Birincisi, suçlanan cadıların ezici çoğunluğu kadındı ve tahminler, büyücülükle suçlanan ve idam edilenlerin %80’inin kadın olduğunu gösteriyor. Bu cinsiyet eşitsizliği, kadınların doğası gereği kötülüğe karşı daha duyarlı olduklarına ve büyücülük için daha büyük bir eğilime sahip olduklarına dair hâkim inancın bir yansımasıydı. Kadınlar genellikle hem fiziksel hem de zihinsel olarak erkeklerden daha aşağı görülüyordu ve daha duygusal ve mantıksız olarak görülüyordu, bu da zamanın toplumsal normlarına göre büyücülükle uğraşmalarını daha olası hale getiriyordu.

Cadılık ve Cinsiyet ilişkisi 

İkincisi, büyücülük suçlamaları genellikle cinsiyete özgü klişelere ve yanlış anlamalara dayanıyordu. Örneğin, evli olmamak, çocuk sahibi olmamak veya açık sözlü olmak gibi toplumsal normlara uymayan kadınlar genellikle sapkın olarak görülüyordu ve büyücülükle suçlanma olasılıkları daha yüksekti. Ek olarak, bitkisel ilaç, ebelik veya diğer geleneksel olmayan şifa uygulamalarını uygulayan kadınlar, erkek egemen tıp mesleğine meydan okudukları ve yerleşik ataerkil düzene bir tehdit olarak algılandıkları için genellikle cadı olarak etiketlendi. Cinsiyete özgü bu tür klişeler ve yanlış anlamalar, kadınların doğası gereği kötü oldukları ve büyücülükle uğraşma olasılıklarının daha yüksek olduğu inancını sürdürdü.

Kilisenin Cadılık Algısı Üzerindeki Rolü 

Orta Çağ’da önemli bir güç ve otoriteye sahip olan Kilise, cadılara kötü varlıklar olarak inancın şekillenmesinde merkezi bir rol oynamıştır. Kilisenin öğretileri, kadınların günahkâr doğasını ve günaha karşı savunmasızlıklarını vurguladı ve cadıların doğaüstü güçler kazanmak için şeytanla anlaşma yaptıkları fikrini destekledi.

Cadı Avları 

Cadı avları ve davaları genellikle güçlerini cinsiyete dayalı normları ve ideolojileri uygulamak için kullanan dini otoriteler tarafından yürütüldü ve suçlanan cadılar, kötülüğü toplumdan yok etmek adına acımasız işkence ve zulme maruz bırakıldı. Kilisenin cadıların kadın ve kötülük olarak algılanması üzerindeki etkisi, erkeklerin güç ve otoriteye sahip olduğu ve kadınların genellikle marjinalleştirildiği ve ezildiği Orta Çağ toplumunun ataerkil yapısının bir yansımasıydı.

İstisnai Meseleler ve Sonuç 

İngiltere’ye bağlı Cornwall kontluğunda bulunan Boscastle Şatosu

Bununla birlikte, büyücülükle suçlanan tüm kadınların cinsiyet yanlılığı ve ataerkil ideolojilerin kurbanı olmadığına dikkat etmek önemlidir. Bazı kadınlar, özellikle yoksullar, yaşlılar ve dullar gibi marjinalleşmiş topluluklardan gelenler, sosyal statüleri nedeniyle büyücülük suçlamalarına karşı daha savunmasızdı. Toplumsal normlara uymayan veya mevcut güç yapısına tehdit olarak görülen kadınların da büyücülükle suçlanma olasılıkları daha yüksekti.