Sosyal medya platformlarına bir düzenleme geleceği haberi geldiğinden ve düzenleme yasalaştığından beri, hali hazırda sosyal medya kullanımında bir değişiklik olmamasından kaynaklansa gerek, düzenlemenin hangi konulara ne şekilde müdahale ettiği pek bilinmeyen bir konu olarak geçti gitti. Bu yüzden 101 serisinin ikinci doğru-yanlış testini bu konuya ayırdık. Bu sefer merak ettiğimiz soru biraz karmaşık.

Sansüre karşı kaç doğrumuz var?

1.

Türkiye, Twitter’a içerik kaldırma talebinde bulunan ülkeler arasında 1. sıradadır.

DOĞRU

Twitter Şeffaflık Raporu’na göre, Türkiye kaldırılan veya görünmez kılınan tweetler sıralamasında 11.601 (%53) tweetle ilk sırada yer alıyor.

2.

Sosyal Medyaya yönelik düzenleme yapılmadan önce, kişilik hakkının ihlali ve hakaret gibi suçlara ilişkin internet ortamındaki paylaşımlara yönelik bir düzenleme bulunmamaktaydı.

YANLIŞ 

Düzenleme öncesinde de kişilik hakları ihlalleri, ilgili siteye yahut sulh hukuk mahkemelerine bildirilerek 24 saat içerisinde kaldırılabilmekteydi. Unutulma hakkı ve özel hayatın gizliliği bu anlamda önceden de korunmaktaydı.

3.

Yeni düzenleme ile birlikte kişilik ihlali olarak nitelendirilen içeriklerin sahipleri anonim hesap olması halinde bulunamayacaktır.

YANLIŞ 

Türkiye’de temsilcilik açması gereken sosyal medya şirketleri aynı zamanda yerel verileri de saklama yükümlü olacaktır. Bu anlamda şirketler, mahkeme tarafından istenen kişisel verileri derhal mahkemeye ulaştırmakla yükümlüdür.

4.

Sosyal ağ sağlayıcıları yerel düzeyde temsilci bulundurmaya zorunludur. Bu temsilcinin istenen bilgi ve belgeyi derhal temin etmesi, istenen içeriği derhal engellemesi yahut kaldırması gerekmektedir. Aksi halde sosyal medya şirketleri ağır yaptırımlarla karşılaşacaktır.

DOĞRU

Yapılan düzenleme ile sosyal medya şirketleri her ihlalde bir kat arttırılmak üzere 10 milyon liraya kadar para cezasıyla ve ayrıca bant genişliği ataması düşürülerek ülke içerisindeki faaliyetlerinin düşürülmesi ile karşı karşıyadır.

5.

Sosyal ağ sağlayıcısı, kullanıcılarının iletişim bilgilerine ‘doğrudan erişilebilir’ bir şekilde internet sitesinde yer verecektir.

DOĞRU

Dünyada kişisel verilen korunmasına yönelik birçok çalışma yapılırken işbu yeni düzenleme ile kişisel veriler doğrudan erişilebilir bir hale gelecektir.

6.

Düzenleme ile birlikte, kişilik haklarını ihlal eder nitelikteki içeriğin engellenmesi ve kaldırılmasına yönelik yeni düzenlemeler getirildiği gibi temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmamasına yönelik ek hükümler de getirilmiştir.

YANLIŞ 

Değişen yasa hükümlerinde temel hak ve hürriyetleri etkileyebilecek sınırlamaların nasıl ve ne şekilde yerine getirileceği düzenlenmişken ilgili kararların meşru sınırlarına ve hakların özlerine dokunmama konularına değinilmemiştir.

7.

Türkiye’de sosyal medyayı daha çok Z ve Y kuşağı kullanmakta ve diğer medya organlarına göre popülerliği her geçen gün artmaktadır.

DOĞRU

We Are Social 2020 raporuna göre Türkiye’de sosyal medya kullanıcı sayısı 54 milyona ulaşmış durumda ve yaş gruplarına göre dağılımı aşağıdaki şekilde:

8.

Sosyal medya, gazete televizyon gibi bilinen anlamda tek yönlü bir medya organı olmadığından bir diğer egemenlik erki kabul edilebilecek olan medya kapsamında düşünülemez.

YANLIŞ 

Medya; ırk, cinsiyet ya da başka bir ayrım gözetmeksizin aktarılması gereken bilgileri topluluklara ulaştırma amacıyla üretilmiş araçların bütünü, şeklinde tanımlanmıştır. Bu kapsamda önceki tek yönlü medyanın aksine, çift yönlü bilgi paylaşımı içeren sosyal medya da bir medya organıdır.

9.

2014 yılından itibaren -çoğunluğu sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek- ‘cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasından yargılanan ve mahkum edilen kişi sayısı hızla artmıştır.

DOĞRU

2014 yılında cumhurbaşkanına hakaret kapsamında yargılanan kişi sayısı  132’ydi. 2017 yılına gelindiğinde ise 340’ı reşit olmayan 6.033 kişi yargılanmış durumdaydı. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) 2018 yılında yayınlanan raporuna göre veriler aşağıdaki gibi:

10.

Düzenleme uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) sosyal ağ sağlayıcıları denetlemek için gerekli gördüğü takdirde olay mahallinde inceleme yapabilir ya da yaptırabilir.

DOĞRU

Hatta talep olduğunda kolluk kuvvetleri ve diğer kamu kurumlarının amir ve memurları BTK’ya ‘denetim desteği’ sağlayabilir.

11.

Sosyal medya şirketleri söz konusu düzenlemelere mutlak surette uymayı kabul etmektedir.

YANLIŞ 

Sosyal medya şirketleri ilgili düzenlemeleri kabul etmek zorunda kalabileceği gibi Twitter’ın Çin’de yaptığı gibi o bölgeden çekilme ve hizmet vermeme kararı da alabilir.

Sonuç için

soruyu yanıtlamanız gerekiyor.

Sansür meselesi karmaşık ama bu kadar da değil. Durum vahim. Bir an önce sansüre karşı doğrularınızı arttırmanız gerektiğini düşünürseniz şunu bilmelisiniz:

Bu düzenleme birçok hukukçuya göre, hukuki belirlilik ve hukuki güvenlik konusunda net sınırlar içermeyip sadece uygulanacak yaptırımlara odaklandığı için Anayasa’nın 13. Maddesiyle; temel haber ve bilgi alma ve yazılı/sözlü olarak düşüncelerimizi ifade etme özgürlüğümüzü kısıtladığı için ise 26.Maddesiyle çelişmektedir. Konuyla ilgili detaylı bilgi için Anayasa Mahkemesi’nin Youtube’un kapanışıyla ilgili verdiği karara göz atabilirsiniz.

Maalesef bu iyi bir sonuç değil. Bir an önce sansüre karşı doğrularınızı arttırmanız gerektiğini düşünürseniz şunu bilmelisiniz:

Bu düzenleme birçok hukukçuya göre, hukuki belirlilik ve hukuki güvenlik konusunda net sınırlar içermeyip sadece uygulanacak yaptırımlara odaklandığı için Anayasa’nın 13. Maddesiyle; temel haber ve bilgi alma ve yazılı/sözlü olarak düşüncelerimizi ifade etme özgürlüğümüzü kısıtladığı için ise 26.Maddesiyle çelişmektedir. Konuyla ilgili detaylı bilgi için Anayasa Mahkemesi’nin Youtube’un kapanışıyla ilgili verdiği karara göz atabilirsiniz.

İyi bir sonuç ancak sansüre karşı yeterli değil. Bir an önce sansüre karşı doğrularınızı arttırmanız gerektiğini düşünürseniz şunu bilmelisiniz:

Bu düzenleme birçok hukukçuya göre, hukuki belirlilik ve hukuki güvenlik konusunda net sınırlar içermeyip sadece uygulanacak yaptırımlara odaklandığı için Anayasa’nın 13. Maddesiyle; temel haber ve bilgi alma ve yazılı/sözlü olarak düşüncelerimizi ifade etme özgürlüğümüzü kısıtladığı için ise 26.Maddesiyle çelişmektedir. Konuyla ilgili detaylı bilgi için Anayasa Mahkemesi’nin Youtube’un kapanışıyla ilgili verdiği karara göz atabilirsiniz.

Tebrikler! Sansüre karşı temel bilgileriniz ve doğrularınız oldukça fazla. Şunu da bilmek isteyebilirsiniz:

Bu düzenleme birçok hukukçuya göre, hukuki belirlilik ve hukuki güvenlik konusunda net sınırlar içermeyip sadece uygulanacak yaptırımlara odaklandığı için Anayasa’nın 13. Maddesiyle; temel haber ve bilgi alma ve yazılı/sözlü olarak düşüncelerimizi ifade etme özgürlüğümüzü kısıtladığı için ise 26.Maddesiyle çelişmektedir. Konuyla ilgili detaylı bilgi için Anayasa Mahkemesi’nin Youtube’un kapanışıyla ilgili verdiği karara göz atabilirsiniz.

Yanlış cevap verdiğiniz soru / sorular:

Kaynaklar Ve İleri Okuma

• https://www.hrw.org/tr/news/2018/10/17/322021
• https://tr.euronews.com/2020/06/12/twitter-n-kapatt-g-7-bin-340-hesaba-dair-haz-rlad-g-raporda-neler-var
• https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/398592
• https://www.destexdigital.com/blog/sosyal-medya-istatistikleri-demografik-bilgiler/
• https://dijilopedi.com/2020-turkiye-internet-kullanimi-ve-sosyal-medya-istatistikleri/
• https://www.hukukihaber.net/sosyal-medya-yasasi-uzerine-degerlendirmeler-makale,8129.html
• https://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/And%20ALGÜL%20%26%20Cem%20S.%20Sütçü.pdf
• https://ifade.org.tr/reports/EngelliWeb_2019.pdf